1.2.1 Các phương pháp đánh giá khả năng đưa các thiết bị mới vào làm việc bình thường
Thiết bị điện của nhà máy điện và trạm biến áp mặc dầu có nhiều hình, nhiều kiểu nhưng đều bao gồm những bộ phận có tên gọi chung. Những bộ phận kết cấu có tên gọi giống nhau của các thiết bị điện và những hư hỏng giống nhau của các bộ phận đó quyết định phương pháp tiến hành kiểm tra và thử nghiệm. Những công việc kiểm tra và thử nghiệm đó cùng với những công việc hiệu chỉnh khác có thể chia thành những nhóm sau:
- Xác định tình trạng các bộ phận cơ khí của thiết bị điện
- Xác định tình trạng hệ thống từ của các thiết bị điện
- Xác định tình trạng các bộ phận dẫn điện và các chỗ nối tiếp xúc của thiết bị điện
- Xác định tình trạng cách điện của các bộ phận dẫn điện trong thiết bị điện
- Thử nghiệm các thiết bị điện trong những điều kiện nhân tạo nặng nề.
Ứng với mỗi nhóm công việc thí nghiệm, kiểm tra và hiệu chỉnh trên sẽ sử dụng những phương pháp và dụng cụ đo chung cho nhiều loại thiết bị khác nhau. Đối với các thiết bị mới, những công việc đó thực hiện theo từng giai đoạn phụ thuộc tiến độ chung khi thi công và lắp đặt. Những nhiệm vụ chung để đưa các thiết bị điện vào làm việc bao gồm những giai đoạn chủ yếu sau:
a. Quan sát kiểm tra bằng mắt các thiết bị điện
Đây là công việc làm trước khi tiến hành mọi công tác thử nghiệm, kiểm tra và hiệu chỉnh thiết bị và kết thúc bằng lần xem xét cẩn thận cuối cùng. Nhờ quan sát thiết bị sẽ phát hiện được phần lớn các hư hỏng về cơ và những chỗ mòn gỉ của vỏ máy, lõi thép, các đầu dây ra, các chỗ nối, cách điện của các bộ phận dẫn điện, cách điện giữa các vòng dây của cuộn dây. Đồng thời khi quan sát sẽ đánh giá được tình trạng chung của thiết bị, dựa vào lý lịch của nó để xác định thiết bị có phù hợp với thiết kế và với các yêu cầu kỹ thuật hay không. Ngoài ra qua kiểm tra sẽ có thể phát hiện và loại trừ những vật lạ còn sót lại do sơ suất trong quá trình lắp đặt hoặc của nhà chế tạo
b. Đo và thử nghiệm các thiết bị điện ở trạng thái tĩnh
Đây là một trong những phương pháp cơ bản để phát hiện những hư hỏng của thiết bị điện. Những việc đo, kiểm tra và thử nghiệm như thế cho phép phát hiện được những hư hỏng ẩn kín bên trong mà khi quan sát bề ngoài trong quá trình lắp ráp không phát hiện được, cho phép kịp thời sửa chữa hoặc thay thế thiết bị trước khi kết thúc mọi công tác lắp đặt.
c. Đo và thử nghiệm các thiết bị điện ở trạng thái làm việc:
Được tiến hành trong quá trình chạy thử thiết bị với mục đích là để thu thập các thông số sau thử nghiệm để đánh giá sự phù hợp về tính năng của thiết bị so với đặc tính thiết kế của nhà chế tạo qua các số liệu xuất xưởng. Ngoài ra qua quá trình này có thể phát hiện thêm tình trạng tốt xấu, chất lượng lắp ráp cũng như có thể tiến hành thêm các công việc điều chỉnh và hiệu chỉnh càn thiết các hệ thống động.
1.2.2 Các thử nghiệm đánh giá về tình trạng cách điện của các thiết bị
Các phương pháp được áp dụng ở tất cả các loại thử nghiệm có thể phân loại như sau:
Thử nghiệm bằng điện áp tăng cao, có khả năng phá hủy (xuyên thủng) cách điện có khuyết tật: thử nghiệm cao thế một chiều duy trì, thử nghiệm cao thế xoay chiều tăng cao tần số công nghiệp.Đây là loại thử nghiệm có khả năng gây hư hỏng cho thiết bị nếu cách điện của chúng bị suy giảm hoặc có khuyết tật bên trong.
Thử nghiệm không gây hư hỏng, như đo hệ số tổn hao và đo điện trở rò, hệ số hấp thụ, đo các đặc tính điện dung ở điện áp thấp và các phương pháp kiểm tra không điện khác. Ngoài ra còn có việc thử nghiệm ở điện áp làm việc hoặc điện áp tăng cao nhưng với xác suất xuyên thủng bé như đo tổn hao điện môi và đặc tính phóng điện cục bộ ở điện áp xấp xỉ điện áp làm việc.
Thực ra, đối với phần lớn các kết cấu cách điện cao áp, giữa điện áp xuyên thủng và các thông số đặc trưng khác của cách điện không có quan hệ toán học rõ ràng và chặt chẽ. Tuy nhiên, kinh nghiệm vận hành cho thấy rằng, các thông số đặc trưng cho cách điện ngày càng kém là một biểu hiện của sự xuất hiện và tiếp tục phát triển của các loại khuyết tật trong cách điện và do đó điện áp phóng điện xuyên thủng cũng ngày càng giảm. Do đó, bằng các thử nghiệm không hư hỏng có thể phát hiện kịp thời các khuyết tật và kịp thời đình chỉ sự làm việc của nó trước khi bị phá huỷ hay gây sự cố.
Các phương pháp kiểm tra, thử nghiệm khác nhau nhằm phát hiện những khuyết tật khác nhau về tính chất của kết cấu cách điện. Đồng thời phải áp dụng nhiều loại thử nghiệm khác nhau, trước hết là các thử nghiệm không hư hỏng và sau khi cách điện đã được phục hồi, sửa chữa mới thử nghiệm bằng điện áp tăng cao với biên độ thấp hơn so với thử nghiệm xuất xưởng.